साहित्य

झापाको शिवगञ्जमा बिक्रम सम्बत २०१० सालमा जन्मीएका कवि हिरा आकाश तिसको दशकको प्रगतीशिल खेमाभित्र शक्तीशाली कवि हुन। आफ्नो जीवनकालमा कृषि बिकास बैंकको जागीरे जीवन बिताएका उनका कविताहरुले परिवर्तन, क्रान्तिकारी बिचारलाई अभिव्यक्त गर्छन् २०५५ सालमा नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानले “आगोका स्वरहरु” कविताकृति प्रकाशनमा ल्याएको थियो । प्रस्तुत छ साताको तीन कवितामा हिरा आकाशका कविता । सर्पले गीत सुन्दैन पोख...

नेपाली साहित्यमा पचासको दशकमा “सृजनशिल अराजकता ” नामक साहित्यीक आन्दोलनको प्रवर्तक मध्ये एक मदन पुरस्कार बिजेता साहित्यकार राजन मुकारुङ पछिल्लो समयमा आदिवासी जनजाती साहित्यकार लेखक महासङ्घ नेपालको केन्द्रीय अध्यक्ष हुनुहुन्छ । पछिल्लो समयमा खुवालुङ बचाउ आन्दोलनको कारण फेरि एकपटक चर्चाको बिषय बनेका मुकारुङ नेपाली साहित्यमा चली आएको मुल्यमान्यता भन्दा नितान्त फरक पीँधका मान्छेका कुरा गर्न रुचाउनु...

रमेश के.सी. अमेरिकी राणनीतिकार रोबर्ट काप्लानले विश्व राजनीतिमा भुगोल फेरि उन्नाईसौ शताब्दीमा जस्तै गरेर फर्किएको आकलन गरेका छन । “रिभेन्ज अफ जीयोग्राफी” आलेखमा विश्व भूराजनीतिको आकलन गर्दै उनले एसियामा विश्व शक्तिहरुको प्रतिस्पर्धा शुरु भएको बताएका छन । यसबाट नेपाल पनि अछुतो रहन सक्दैन । नेपाल, चीन र भारत दुई उदाउँदा महाशक्तिहरु बीच रहेको मुलुक हो । यी शक्तिहरुको प्रतिस्पर्धा नेपालको आन्तरिक, व...

नेपाली साहित्यमा राबत स्थापित कवि मध्ये एक हो । आफ्नो लेखनमा मानिसका संवेदनालाई गहिरो शान्त र प्रेमीलरुपमा राख्नसक्ने उनि आफ्ना पुस्तामाँझ प्रिय कवि हुन् प्रस्तुत छ साताको तीन कविता । दूरी एउटै बोटको फरक हाँगामा फुलेको फुलझैँ एउटै परिधिमा रहेर पनि तिम्रो र मेरो मिलन नचुँडिएसम्म सम्भव छैन । अर्को सत्य दुखी हुनलाई यहाँ धेरै सुविधाहरु छन् तर सुखी हुनलाई उधारै भए पनि रक्सी प्युनुपर्छ चियर्स । ...

कथा तल्लो गाउँ झर्ने गोरेटो बाटोको छेवैको डिलमा रहेको मेलको रुखमुनि रविमान रोकियो । मझुवा गाउँका घरहरुका हरिया, नीला, राताहरु रंगिन देखिन्थे । त्यसकै सामुन्ने गैह्रोमा थियो तल्लो गाउँ । रमिते डाँडाले भने आकाशलाई छोएजस्तो आभाष हुन्थ्यो । पहिले पहिले मेला लाग्ने भोटेटार स्थायी बजार बनेको थियो । मायाको मौन मुहारमा हेरेसँगै रविमानले आफ्नो बारीबिच तेर्सिएको कच्ची ग्रामिण सडक तल्तिर हेरयो । ट्रयाक्टर...

२०२०मा काठमाण्डौंको कलंकी वडा नं १४ खड्कागाउँमा जन्मीनु भएकी गीता खत्री डायस्परीक साहित्यमा सधै चर्चामा रहीरहने नाम हो । पाटन संयुक्त क्याम्पसबाट स्नातक गरेर पेरिसमा एलाएन्स फ्रान्सेबाट फ्रेन्च भाषाको अध्ययन तथा न्यूयोर्कको हण्टर कलेजबाट ओमन लिडरशीप कोर्स पूरा गरेकी केही समय उहाँको संलग्नता शिक्षण पेशामा पनि रहेकोे थियो । त्यसपछि विभिन्न सामाजिक तथा साँस्कृतिक कार्यमा सलग्न हुँदै अन्तर्राष्ट्रिय न...

रमेश के.सी. दलाई लामा अहिले भारतको अरुणान्चल प्रदेशदेखि कश्मीर सम्म मुख्यरुपमा फैलिएको हिमालय ग्रेट गेम अर्थात महाखेलका मुख्य खेलाडी हुन । आुधनिक कालखण्डमा तिब्बत विशेष गरेर सन १९५९ मा दलाईलामाले छोडेपछि यस खेलको केन्द्रमा रहे । विशेष गरेर चीन , भारत र अमेरिका बीच चलिरहेको यस खेलमा अध्याधिक रुपमा तिब्बती मूलका मानिसहरु रहेको भुटान, सिक्किम, नेपाल र स्वयं तिब्बत पर्दछ । १३ वर्षको उमेरमा ति...

चन्द्रागिरि नगरपालिका वडा नं ४ थानकोट , काठमाण्डौ स्थायी ठेगाना, खास नाम श्याम बलामी तर नेपाली साहित्यमा "मौन आवाज"को नामले परिचित उनका कविताहरु अत्यन्तै शसक्त छन् । प्रस्तुत छ साताको तीन कविता । एकदिन मान्छे आफ्नै घर आइपुग्नेछ जसरी तिव्र गतिमा समय फर्केर उही समयमा आइपुग्नेछ ! ध्वनि फर्केर जसरी उही मौनतामा आइपुग्नेछ ! जसरी अस्ताएको घाम फर्केर उही दिशामा आइपुग्नेछ ! जसरी बतास फर्केर उही ध्यानम...

कथा त्यो रात जीवनकै पीडादायक रात थियो मेरा लागी । म र सरमान एउटै ओछ्यानमा दुई विपरीत दिशातर्फ फर्किएर सुतेका थियौँ । साइनोले ऊ अझैसम्म मेरो श्रीमान नै थियो । तर, मेरो अन्तरमनले अब उसलाई कदापी श्रीमान स्वीकार्न सम्भव थिएन । किनकि हाम्रो सम्बन्धको ऐना कहिल्यै नजोडिने गरी फुटिसकेको थियो । ऊ प्रतिको मेरो श्रद्धा र प्रेमको हिमाल अब पुनः नचुलिने गरी गर्ल्यामगुर्लुम्म ढलिसकेको थियो । म फुटेको ऐना नै सही...