साहित्य

जिन्दगीभर आफ्नो कृति बिमोचन नगर्ने प्रसिद्ध कथाकार माया ठकुरी

जिन्दगीभर आफ्नो कृति बिमोचन नगर्ने प्रसिद्ध कथाकार माया ठकुरी
हाल नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान आख्यान बिभाग प्रमुख, प्रसिद्ध कथाकार माया ठकुरीको घर सेन्ट जेभियर्स स्कूलको पछाडी पुरानो राणाकालीन साँगूरो गल्ली छिचोलेर करिब बीस मिनेट हिडेपछि धोबीघाटको फराकिलो सडक छिचोलेर हिडदै जाँदा सडकदेखि अलिकति भित्रपट्टि साँगुरो गल्ली छिचोलेपछि पुगीन्छ । पाँच दशकदेखि कथा लेखनमा सकृय माया ठकुरी अत्यन्त सालिन स्वाभाव तर लेखनमा आफनो दह्रो पकड बनाउन सफल उहाँको जन्म पिता गम्भीर स...
शुक्रबार, बैशाख २३, २०७९

शिक्षण पेसामा ३६ वर्ष ६ महिना बिताएका मुनार यादवको कथा

शिक्षण पेसामा ३६ वर्ष ६ महिना बिताएका मुनार यादवको कथा
कृष्ण ढुङ्गेल नेपाली राजनीतिमा थोरैमात्र पनि चासो राख्नुहुन्छ भने तपाईँका लागि सिपी मैनाली नौलो नाम होइन । तर यो मैनालीको कथा होइन, न त राजनीति कै हो । यो मैनालीका साथी यादवको कथा हो । मुनार यादव । यो शिक्षकको कथा हो । जीवनका ३६ उर्जावान बसन्तहरु शिक्षण पेसामा बिताएका शिक्षकको कथा । सर्लाहीका मुनारले आफ्नो आईएस्सीको पढाइ काठमाडौँको अमृत क्याम्पसबाट पूरा गरेका हुन । क्याम्पसमा मात्र होइन, होस्टलम...
शनिबार, बैशाख १७, २०७९

साताको तीन कविता – कवि अनिल श्रेष्ठ

साताको तीन कविता – कवि अनिल श्रेष्ठ
अनिल श्रेष्ठ नेपाली कविताको क्षेत्रमा एउटा शालिन नाम हो । उनका कविताहरुमा प्रकृतिको सुन्दरतालाई नजिकबाट महसुस गर्न सकिन्छ । मान्छेको मनोदशालाई नजिकबाट बुझ्न पाइन्छ र प्रेमको निम्ति समग्र मानव समाजलाई एक कविको नाताले शान्तिपुर्ण समाज निर्माणको आव्हान गरेको छ । प्रस्तुत छ साताको तीन कविता । गुमनाम हुँदै गइरहेको एउटा नाम जसरी चराहरु आकाशमा उडेका छन निर्विघ्न चराहरु झैं म आकाशमा उडन सक्दिनँ यो जाडो...
शनिबार, बैशाख १७, २०७९

कौसीमा उलार हुदैछ

कौसीमा उलार हुदैछ
अदिती श्रेष्ठ काठमाडौं ।  लेखक नयन राज पाण्डेद्वारा लिखित चर्चित उपन्यास ' उलार ' मा आधारित  नाटक वैशाख ६ गतेदेखि दैनिक  मञ्चन भई रहेको छ। चे शंकरको निर्देशनमा बनेको यो नाटक बुधबार देखि टेकु स्थित कौसी थिएटरमा नियमित अपरान्ह ५:३० बजे  एक महिनाको रिहर्सलपछि मञ्चन भएको हो । मंगलबार बिदाको दिन भएकोले मंचन हुन्न । शनिबार दिउँसो एक बजे मंचन हुन्छ । गार्डेन थिएटर र कथाघेराको सह...
शनिबार, बैशाख १०, २०७९

पहाड अग्लिएपछि – स्वप्निल नीरव

पहाड अग्लिएपछि – स्वप्निल नीरव
कथा - म नराम्री छु, अरु झैँ हिस्सी परेकी छैन, यस्तो म सोच्छु । म कमजोर भएर, निरीह भएर बकिरहेको छैन कि म नराम्री छु, काली छु । मान्छेले देख्ने गरेको बाहिरी रङ्ग, आवरणलाई लक्षित गरेर भन्दैछु–म नराम्री छु, काली छु, अलिकति आँखा केचो परेकी छु । यद्यपि यी नराम्रैलाई स्विकारेर भन्दैछु–म पूर्ण छु राम्री छु । आम मान्छेको जस्तै मेरो पनि कथा छ। नपत्याउनुस तर मभित्र दन्दनी आगो छ । असार छ, तुषारे शिशिर छ र पनि...
शनिबार, बैशाख १०, २०७९

किरात राई मुन्दुममा सृष्टि चिन्तन — डा. भक्त राई

किरात राई मुन्दुममा सृष्टि चिन्तन — डा. भक्त राई
विषय परिचय किरात राई जातिको सांस्कृतिक आधार मुन्दुम हो । मुन्दुम किरातीको जीवन भोगाइको सार हो भने मुन्दुममा आधारित वा मुन्दुमद्वारा निःसृत परम्परागत जीवनशैली नै किरातीहरुको मौलिक संस्कृति हो । मौखिक एवम श्रुतिपरम्परामा एक मुखबाट अर्को मुख, एक समाजबाट अर्को समाज र एक पुस्ताबाट अर्को पुस्तासम्म हस्तान्तरण हुँदै आएको मुन्दुमभित्र किरातीहरुको इतिहास, भूगोल, कला, साहित्य, दर्शन, चिन्तन तथा सामाजिक मूल्...
शनिबार, बैशाख १०, २०७९

साताको तीन कविता-कवि गोकुल अधिकारी

साताको तीन कविता-कवि गोकुल अधिकारी
२०२० सालमा विराटनगरमा जन्मीएका कवि गोकुल अधिकारी हालसम्म अक्षरको घर र गोधुलि घर गरि दुइ कृतिहरु प्रकाशित छन। नेपाली लेखक संघ मोरङको अध्यक्ष समेत रहेका कवि अधिकारीको कविताहरु आफैमा मानवतावादी चिन्तनले लेखीएका छन । हत्या हिंसाको बिरोध गर्दै एक शालिन र शान्त समाजको परिकल्पनाको निम्ति उहाँको कविताहरुले जिकीर गरिरहेको हुन्छ। प्रस्तुत छ साताको तीन कविता । नयाँ नेपाल आफ्नै मुटु र कलेजोबाट जातिगत पहिचान...
शुक्रबार, बैशाख ०९, २०७९

स्वर्गीय आमा जन्मदिनको शुभकामना

स्वर्गीय आमा जन्मदिनको शुभकामना
रिमन लिम्बु सांकेतिक चित्र । चित्रकार दीपेन्द्र राई, हङकङ । आज मेरी आमाको जन्मदिन अर्थात चैत १९ गते । २००१ सालमा जन्मनु भएकी मेरी दिवंगत आमालाई चैत १९ गते २०७८ सालमा जन्मदिनको शुभकामना दिदैछु फेसबुकबाट । कसरी बिर्सन सक्छु आमाको जन्मदिन ! यही अवसर पारेर फेसबुककाे कभर फाेटाे बदल्छु । साथीहरूको कमेन्ट र लाइक आइरहेका छन जसलाई म निशब्द हेरिरहन्छु । यो बेला मेरो मानसपटलमा  हुर्हुर...
शनिबार, बैशाख ०३, २०७९

साताको तीन कविता – कवि महेश पौडयाल

साताको तीन कविता – कवि महेश पौडयाल
नेपाली साहित्यको क्षेत्रमा लेखक महेश पौड्याल एक परिचित स्रष्टा, अनुवादक तथा समालोचक हुन । २०३८ सालमा सतासीधाम गाविस तथा हालको शिवसतासी नगरपालिका , दूधेमा जन्मिएका पौड्याल त्रिभुवन विश्वविद्यालयको अङग्रेजी विभागमा उप–प्राध्यापकको रूपमा कार्यरत छन । अँग्रेजी भाषा र साहित्यमा पनि गहिरो दखल भएका लेखकको हालसम्म दर्जन भन्दा धेरै बिभिन्न विधामा लेखिएको कृतिहरु प्रकाशित छन भने कैयौं पुरस्कार र सम्मानबाट स...
शनिबार, बैशाख ०३, २०७९

पदमबहादुर खडका:पञ्चायतमा घुम्ती विद्यालय चलाए,प्रजातन्त्र पक्षधर हुँदा जागिर गुमाए

पदमबहादुर खडका:पञ्चायतमा घुम्ती विद्यालय चलाए,प्रजातन्त्र पक्षधर हुँदा जागिर गुमाए
कृष्ण ढुङ्गेल नेपालको परिवेशमा शिक्षाको इतिहास उति लामो छैन । राणा शासनमा त सर्वसाधरणका लागि पढनु भनेको सपनाका कुरा थिए । ०७ सालमा प्रजातन्त्रको स्थापना पश्चात शिक्षाको क्षेत्रमा केही उपलब्धीहरु भए । तर ती प्रयाप्त थिएनन । ०१७ सालदेखि ०४६ सालसम्मको पञ्चायत कालमा पनि शिक्षा क्षेत्रमा केही सुधारका कामहरु देखिए । तर त्यो पनि प्रयाप्त थिएन । त्यही अपर्याप्तता बीच शिक्षाको उज्यालो बाडने सपना बोकेर घुम...
शनिबार, बैशाख ०३, २०७९