समग्रमा हेर्दा जनजाती महिलाले स्वतन्त्रता र अधिकारका साथ बाँच्न पाएको छन –देउराली चाम्लिङ्ग

समग्रमा हेर्दा जनजाती महिलाले स्वतन्त्रता र अधिकारका साथ बाँच्न पाएको  छन –देउराली  चाम्लिङ्ग
स्रष्टा,संचारकर्मी र पछिल्लो समय उहाँसग गासिएर आउने उपमा सगरमाथा आरोही हो । खासगरि प्रकृतिसँग नजिक रहन चाहाने देउराली चाम्लिङ्गसँग सगरमाथा चढ्दाको अनुभव र नेपाली समाजमा महिलामुक्ती र चुनौतीहरु के के छन् भन्ने बिषयमा केन्द्रित रहेर हङकङ खबरले गरेको कुराकानी । सगरमाथा चढेरै छाडनुभयो,के कस्तो चुनौतीहरु आए उसबेलाको अनुभब बताइदिनुहोस न ? विश्वको सर्वोच्च शिखर चोमोलुङ्मा अर्थात सगरमाथाको शिर चुम्ने सौ...

आधुनिक तथा समसामायिक कलाले विश्वभरी नै पहिचान बनाउन लामो समयदेखि सक्षम छ तर नेपालमा छाप छोडन सकेको छैन – सुनिता राणा

आधुनिक तथा समसामायिक कलाले विश्वभरी नै पहिचान बनाउन लामो समयदेखि सक्षम छ तर नेपालमा छाप छोडन सकेको छैन – सुनिता राणा
२०४५ सालबाट नेपाली समसामयीक कलामा सकृय कलाकार सुनिता राणा नेपाली कलाको क्षेत्रमा चुपचाप कलाकर्ममा सकृय शालीन व्यतित्वको नाम हो । आधा दर्जन भन्दा बढी एकल प्रदर्शनी भइसकेको उहाँको चित्रहरु फ्रान्स, जापन, भारत कोरिया हल्यान्ड लगायतको देशहरुमा सहभागीता जनाइसक्नुभएको छ। प्रस्तुत छ उहाँसगको नेपाली कलाकारिताको अवस्था र चुनौतीको बिषयमा केन्द्रीत रहेर गरिएको कुराकारी .अलिकता विगतबाटै शुरु गरौँ कला क्षेत...

साताको तीन कविता

साताको तीन कविता
आजको समयमा नेपाली साहित्यमा उसको उपस्थीति ढुङ्गा नै ढुङ्गाहरुबीच कुरी ढुङ्गा जस्तै हो जसका कविताहरुले आम मान्छेको कथालाई जीवन्तरुपमा बोलेको हुन्छ प्रस्तुत छ साताको कवितामा कवि स्वप्निल स्मृतिको तीन कविता । एक्काईसौँ शताब्दीमा यलम्बर तीन हजार वर्षपछि मेरो नातिको कोखमा पुनर्जन्म लिएको हुँ म हुँ यलम्बर यो मुलुकको प्रथम राजा तिम्रो गणतन्त्रमा विना श्रीपेच उपस्थित छु । यो प्राचीन नगरीमा प्रथमपल्ट म...

समाजवादमा लागेको घाउ

समाजवादमा लागेको घाउ
रमेश के.सी. हिजो सत्य लागेका कुराहरु आज कम सत्य र असत्य लाग्न थालेको छ । बीसौं शताब्दीमा आधा विश्व प्रभाव पारेको समाजवादी चिन्तन पनि आज प्रश्नको घेरामा उभिएको छ । एक्काईसौं शताब्दीमा समाजवाद के हो ? के यसले मानव समस्याहरु समाधान गर्न सक्छ ? जस्ता प्रश्नहरु आज चारैतिर उठन थालेको छ । विश्वमै प्रभावशाली मानिएको  विचारको आज विस्तारै रङ्ग खुइलिदै गएको छ । विशेष गरेर ल्याटीन अमेरिका जहाँ ...

साताको तीन कविता ।

साताको तीन कविता ।
झापाको शिवगञ्जमा बिक्रम सम्बत २०१० सालमा जन्मीएका कवि हिरा आकाश तिसको दशकको प्रगतीशिल खेमाभित्र शक्तीशाली कवि हुन। आफ्नो जीवनकालमा कृषि बिकास बैंकको जागीरे जीवन बिताएका उनका कविताहरुले परिवर्तन, क्रान्तिकारी बिचारलाई अभिव्यक्त गर्छन् २०५५ सालमा नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानले “आगोका स्वरहरु” कविताकृति प्रकाशनमा ल्याएको थियो । प्रस्तुत छ साताको तीन कवितामा हिरा आकाशका कविता । सर्पले गीत सुन्दैन पोख...

नेपालको विशेषता वा सुन्दरता भनेकै भाषिक विविधता पनि हो,तर सत्ताधारी वर्ग वा जात खास नश्लीय छ – राजन मुकारुङ

नेपालको विशेषता वा सुन्दरता भनेकै भाषिक विविधता पनि हो,तर सत्ताधारी वर्ग वा जात खास नश्लीय छ – राजन मुकारुङ
नेपाली साहित्यमा पचासको दशकमा “सृजनशिल अराजकता ” नामक साहित्यीक आन्दोलनको प्रवर्तक मध्ये एक मदन पुरस्कार बिजेता साहित्यकार राजन मुकारुङ पछिल्लो समयमा आदिवासी जनजाती साहित्यकार लेखक महासङ्घ नेपालको केन्द्रीय अध्यक्ष हुनुहुन्छ । पछिल्लो समयमा खुवालुङ बचाउ आन्दोलनको कारण फेरि एकपटक चर्चाको बिषय बनेका मुकारुङ नेपाली साहित्यमा चली आएको मुल्यमान्यता भन्दा नितान्त फरक पीँधका मान्छेका कुरा गर्न रुचाउनु...

भुराजनीतिक चपेटामा नेपाल

भुराजनीतिक  चपेटामा नेपाल
रमेश के.सी. अमेरिकी राणनीतिकार रोबर्ट काप्लानले विश्व राजनीतिमा भुगोल फेरि उन्नाईसौ शताब्दीमा जस्तै गरेर फर्किएको आकलन गरेका छन । “रिभेन्ज अफ जीयोग्राफी” आलेखमा विश्व भूराजनीतिको आकलन गर्दै उनले एसियामा विश्व शक्तिहरुको प्रतिस्पर्धा शुरु भएको बताएका छन । यसबाट नेपाल पनि अछुतो रहन सक्दैन । नेपाल, चीन र भारत दुई उदाउँदा महाशक्तिहरु बीच रहेको मुलुक हो । यी शक्तिहरुको प्रतिस्पर्धा नेपालको आन्तरिक, व...

काठमाडौँ विश्वविद्यालयमा अनलाइन पढाई, अरु विश्वविद्यालय अन्योलमै

काठमाडौँ विश्वविद्यालयमा अनलाइन पढाई, अरु विश्वविद्यालय अन्योलमै
स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले विद्यालय लगायत भीडभाड हुने क्षेत्र बन्द गर्न सिफारिस गरे पनि कार्यान्वयन भइसकेको छैन । कोरोनाको जोखिमलाई ध्यानमा राखी काठमाडौँ विश्वविद्यालयले हिजोदेखि अनलाइन माध्यमबाट पढाउन शुरू गरेको छ । १५ हजार २ सयभन्दा बढी विद्यार्थी अध्ययनरत रहेको काठमाडौं विश्वविद्यालयले स्कूल अफ साइन्स र इन्जिनियरिङ अन्तर्गतका सबै कार्यक्रमको पढाइ बैशाख मसान्तसम्म अनलाइनमार्फत् गर्ने ...

साताको तीन कविता ।

साताको तीन कविता ।
नेपाली साहित्यमा राबत स्थापित कवि मध्ये एक हो । आफ्नो लेखनमा मानिसका संवेदनालाई गहिरो शान्त र प्रेमीलरुपमा राख्नसक्ने उनि आफ्ना पुस्तामाँझ प्रिय कवि हुन् प्रस्तुत छ साताको तीन कविता । दूरी एउटै बोटको फरक हाँगामा फुलेको फुलझैँ एउटै परिधिमा रहेर पनि तिम्रो र मेरो मिलन नचुँडिएसम्म सम्भव छैन । अर्को सत्य दुखी हुनलाई यहाँ धेरै सुविधाहरु छन् तर सुखी हुनलाई उधारै भए पनि रक्सी प्युनुपर्छ चियर्स । ...

नौ मिटरको सडक

नौ मिटरको सडक
कथा तल्लो गाउँ झर्ने गोरेटो बाटोको छेवैको डिलमा रहेको मेलको रुखमुनि रविमान रोकियो । मझुवा गाउँका घरहरुका हरिया, नीला, राताहरु रंगिन देखिन्थे । त्यसकै सामुन्ने गैह्रोमा थियो तल्लो गाउँ । रमिते डाँडाले भने आकाशलाई छोएजस्तो आभाष हुन्थ्यो । पहिले पहिले मेला लाग्ने भोटेटार स्थायी बजार बनेको थियो । मायाको मौन मुहारमा हेरेसँगै रविमानले आफ्नो बारीबिच तेर्सिएको कच्ची ग्रामिण सडक तल्तिर हेरयो । ट्रयाक्टर...