शब्दबोध

रमेश के.सी. प्रसिद्ध विश्वविद्यालय हार्वर्डका अन्तराष्ट्रिय मामलाका प्राध्यापक स्यामूयल हन्टिङटनले सन् १९९३ को “फरेन अफेयर्स” पत्रिकामा अनौठो एउटा लेख छपाए । उक्त लेखको शिर्षक थियो “दि क्ल्यास अफ सिभीलाइजेसन्स ?” “सभ्यताको द्वन्द ?” उत्तर शीत युद्धको विश्वलाई केन्द्रित गरेर लेखिएको उक्त लेखले विश्व बौद्धिक जगतमा नयाँ विवाद ल्यायो । एउटा पनि गोली नचली अन्त्य भएको शीतयुद्ध पश्चात विश्व राजनीत...

रमेश के.सी. हिजो सत्य लागेका कुराहरु आज कम सत्य र असत्य लाग्न थालेको छ । बीसौं शताब्दीमा आधा विश्व प्रभाव पारेको समाजवादी चिन्तन पनि आज प्रश्नको घेरामा उभिएको छ । एक्काईसौं शताब्दीमा समाजवाद के हो ? के यसले मानव समस्याहरु समाधान गर्न सक्छ ? जस्ता प्रश्नहरु आज चारैतिर उठन थालेको छ । विश्वमै प्रभावशाली मानिएको  विचारको आज विस्तारै रङ्ग खुइलिदै गएको छ । विशेष गरेर ल्याटीन अमेरिका जहाँ ...

रमेश के.सी. अमेरिकी राणनीतिकार रोबर्ट काप्लानले विश्व राजनीतिमा भुगोल फेरि उन्नाईसौ शताब्दीमा जस्तै गरेर फर्किएको आकलन गरेका छन । “रिभेन्ज अफ जीयोग्राफी” आलेखमा विश्व भूराजनीतिको आकलन गर्दै उनले एसियामा विश्व शक्तिहरुको प्रतिस्पर्धा शुरु भएको बताएका छन । यसबाट नेपाल पनि अछुतो रहन सक्दैन । नेपाल, चीन र भारत दुई उदाउँदा महाशक्तिहरु बीच रहेको मुलुक हो । यी शक्तिहरुको प्रतिस्पर्धा नेपालको आन्तरिक, व...

रमेश के.सी. दलाई लामा अहिले भारतको अरुणान्चल प्रदेशदेखि कश्मीर सम्म मुख्यरुपमा फैलिएको हिमालय ग्रेट गेम अर्थात महाखेलका मुख्य खेलाडी हुन । आुधनिक कालखण्डमा तिब्बत विशेष गरेर सन १९५९ मा दलाईलामाले छोडेपछि यस खेलको केन्द्रमा रहे । विशेष गरेर चीन , भारत र अमेरिका बीच चलिरहेको यस खेलमा अध्याधिक रुपमा तिब्बती मूलका मानिसहरु रहेको भुटान, सिक्किम, नेपाल र स्वयं तिब्बत पर्दछ । १३ वर्षको उमेरमा ति...

रमेश के.सी. नेपालमा २०४६ सालको परिवर्तन पश्चात निर्वाचित प्रधानमन्त्रीको हैसियतले भारत भ्रमणमा गएका प्रधानमन्त्री गिरिजा प्रसाद कोइरालाको भारतीय प्रधानमन्त्री पी.वी. नरसिंह राव संगको संयुक्त पत्रकार सम्मेलनमा एक प्रश्न सोधियो, प्रश्न थियो “विश्वमा शितयुद्धको अन्त्य भयो ? व्यापक परिवर्तन विश्वव्यापी रुपमा देखियो । के छिमेकी नेपाल संगको सम्बन्धमा परिवर्तन हुन्छ ?" जवाफमा रावले भनेका थिए “हो, विश्वम...

रमेश के.सी. प्रताडित शहरहरुमा कुन भाषामा वर्षा हुन्छ ? विश्व प्रसिद्ध बामपन्थी कवि पाब्लो नेरुदाका यी पंक्तिहरुबाट शुरु हुने वैकल्पिक विश्वको खोजी गर्ने लेखिका अरुन्धती रोय प्रताडीत शहरहरुमा अनुवादको भाषामा वर्षा हुने निष्कर्षमा पुग्छिन । उनको सन् २०१८ देखि सन २०२० सम्म प्रस्तुत र प्रकाशित भएका क्रमशः सम्भाषण र लेखहरुको संकलन “आजादी: फ्रिडम फासिज्म फिक्शन” समकालिन भारतलाई विश्व आलोकमा हेरिएको...

अमेरिकी जनतालाई चुनावमा भोट कसरी हाल्ने थाहा छ । चीनीयाँ जनताहरुलाई चुनावमा भोट हाल्न आउदैन । अमेरिकी जनता आफ्नो संविधानको व्यक्तिगत स्वतन्त्रताको बखान गरेर थाक्दैनन् । चीनीयाँ जनतालाई व्यक्ति भन्दा परिवार ठुलो, परिवार भन्दा समाज र समाज भन्दा राष्ट्र ठूलो भन्ने कन्फुसीयाली मन्त्र थाहा छ । दुई भिन्न राजनीतिक र साँस्कृतिक पद्धति भएका यी दुई मुलुकहरु अहिले प्रतिस्पर्धी भएका छन । अमेरिकी संस्थापन पक्...

आधुनिक चीनका प्रमुख नेताहरु मध्ये माओत्से तुङले राष्ट्रलाई मुक्ति दिलाए, देङ स्याओ पीङले सम्पन्नता ल्याए, ज्याङजमीनले अन्तराष्ट्रिय प्रतिष्ठा दिलाए भने सी जिनपीङले करिब ३ सयवर्ष देखि पश्चिमाहरुले नेतृत्व गरेको विश्व व्यवस्थाको दावी गरे । यीनै चीनीया विश्व व्यवस्थाका दावेदार सी जीनपीङ जो चीनका वर्तमान राष्ट्रपति हुन । उनको चीन र विश्व राजनीति, अर्थानीति र कुटनीति सम्बन्धि नितिगत विचारहरुको संकलन “...